JOKANOVIQI DËSHMON SE MILLOSHEVIQI NUK E “REVOKOI AUTONOMINË E KOSOVËS"

1 dhjetor 2004

Shkruar nga: Andy Wilcoxson

Z. Vukasin Jokanoviq dëshmoi si dëshmitar i mbrojtjes në gjyqin e Slobodan Millosheviqit të mërkurën. Jokanoviq ka pasur një karrierë të shquar politike duke mbajtur shumë poste në qeverinë e Kosovës gjatë viteve 1970 dhe 80, duke përfshirë si kryetar i parlamentit të Kosovës dhe anëtar i presidencës së Kosovës. Jokanoviq ka mbajtur gjithashtu shumë poste në qeverinë Serbe dhe Jugosllave; së fundi ai shërbeu si prokuror federal i RF të Jugosllavisë.

Z. Jokanoviq ishte kryetar i Kuvendit të Kosovës kur u amendua kushtetuta e Serbisë në mars të vitit 1989.

Kritikët e Serbisë pretendojnë se këto ndryshime kushtetuese i hoqën Kosovës statusin e saj autonom. Ata thonë se Sllobodan Millosheviq këto ndryshime i ka bërë praktikisht me dekret dhe pa asnjë bazë ligjore.

Paragrafi 71 i aktakuzës së Tribunalit kundër Millosheviqit thotë si vijon:

“Më 23 mars 1989, Kuvendi i Kosovës u mblodh në Prishtinë dhe, me abstenimin e shumicës së delegatëve shqiptarë të Kosovës, votoi për pranimin e amendamenteve të propozuara të Kushtetutës. Edhe pse i mungonte shumica e nevojshme prej dy të tretave në Kuvend, Kryetari i Kuvendit megjithatë deklaroi se amendamentet kishin kaluar. Më 28 mars 1989, Kuvendi i Serbisë votoi për miratimin e ndryshimeve kushtetuese duke hequr në mënyrë efektive autonominë e dhënë në kushtetutën e vitit 1974."

Këto pretendime të bëra nga kritikët e Serbisë dhe nga aktakuza e Hagës janë thjesht të gabuara, dhe z. Jokanoviq doli në gjykatë me dokumentet dhe videokasetat për ta vërtetuar këtë.

Kuvendi i Kosovës u mblodh më 23 mars 1989 dhe votoi për miratimin e amendamenteve kushtetuese. Asambleja e Kosovës kishte 190 deputetë, të pranishëm ishin 187 deputetë dhe votimi u bë kështu: 175 pro, 10 kundër, 2 u abstenuan dhe 3 jo të pranishëm.

Asambleistët votuan duke ngritur duart dhe kjo u regjistrua në një video kasetë, e cila u luajt gjatë dëshmisë së Jokanoviqit. Votimi u regjistrua edhe në shënimet stenografike të seancës së asamblesë, të cilat gjithashtu iu dorëzuan gjykatës si prova.

Prandaj, aktakuza është thjesht e gabuar kur thotë se deputetët shqiptarë u abstenuan dhe se nuk kishte dy të tretat e nevojshme për kalimin e amendamenteve.

Jokanoviq ka dëshmuar se deputetët e Kuvendit të Kosovës janë zgjedhur nga bordet komunale në mbarë Kosovën. Ai tha se mbi 70% e anëtarëve (142 deri në 143 nga 190 anëtarë) ishin shqiptarë në vitin 1989 kur u bë votimi.

Përveç videokasetës së seancës së Kuvendit të Kosovës dhe shënimeve stenografike, në seancën e Kuvendit ishin të pranishëm edhe 180 gazetarë.

Jokanoviç solli me vete në gjykatë copëza gazetash, si nga shtypi serb ashtu edhe nga ai shqiptar. Këto copëza shtypi konfirmuan atë që shihej në videokasetë dhe atë që ishte regjistruar në shënimet stenografike. Amendamentet kaluan në Kuvendin e Kosovës me një diferencë shumë të madhe me 175 nga 190 deputetë që votuan pro amendamenteve kushtetuese.

Në fakt, të gjithë anëtarët e asamblesë u ngritën dhe duartrokitën kur kryetari i parlamentit (i cili ishte vetë Jokanoviç në atë kohë) njoftoi se votat ishin tabeluar dhe amendamentet kaluan. Fotot e këtyre asambleistëve brohoritës janë publikuar në media, e kjo shihet edhe në videokasetë.

Jokanoviq hodhi poshtë dëshminë e rreme të Ibrahim Rugovës, i cili pretendonte se Ushtria Jugosllave e rrethoi ndërtesën e Kuvendit të Kosovës me tanke për t'i detyruar deputetët të votojnë për amendamentet. Asnjë pjesë e shtypit nga Shqipëria nuk përmendi tanke dhe Jokanoviç tha se nuk kishte tanke. Ai thjesht shkoi në ndërtesën e kuvendit si zakonisht atë ditë.

Jokanoviç dëshmoi se amendamentet u miratuan me mbështetjen e plotë të autoriteteve jugosllave. Po të mos ishin përkrahur nga pushteti jugosllav, do të rrëzoheshin.

Për ta vërtetuar këtë, Millosheviqi lexoi një pjesë nga një deklaratë e anëtarit kroat të presidencës jugosllave, i cili, si anëtarët e tjerë të presidencës, vlerësoi amendamentet kur u miratuan.

Jokanoviq dëshmoi se amendamentet nuk e revokuan fare autonominë e Kosovës. Ai dëshmoi se Kuvendi i Kosovës ende munde të miratojë ligje dhe të funksionojë njësoj si më parë.

Sipas Jokanoviqit, Kuvendi i Kosovës hasi në probleme vetëm kur Kroacia dhe Sllovenia shpallën synimet e tyre për t'u shkëputur nga Jugosllavia. Ishte atëherë që një grup deputetësh renegatë të Kosovës u përpoqën të miratonin legjislacionin antikushtetues që shpallte gjithashtu shkëputjen e Kosovës.

Jokanoviq jetoi tërë jetën në Kosovë derisa pushtimi i NATO-s dhe terrorizmi shqiptar e detyruan të ikte në Beograd si refugjat në vitin 1999. Ai ka humbur gjithçka. Terroristët shqiptarë ia dogjën shtëpinë dhe dinamituan kishën ortodokse serbe në fshatin e tij.

Çuditërisht, Jokanoviç nuk tregon armiqësi ndaj Shqiptarëve në tërësi. Ai thotë se miqtë dhe fqinjët e tij shqiptarë u përpoqën ta mbronin nga terroristët, por thjesht ishin të pafuqishëm për t'i ndaluar ata.

Si një person që jetoi në Kosovë gjatë gjithë jetës së tij dhe që mbajti shumë poste në pushtetin krahinor, Jokanoviq ishte kompetent për të dëshmuar rreth ngjarjeve në historinë e fundit.

Ai tha se për herë të parë secesionizmin shqiptar e pa të shfaqur në vitin 1968, kur nacionalistët shqiptarë u revoltuan me rastin e festës së flamurit të Shqipërisë. Kërkesat e nacionalistëve rebelë ishin shkëputja nga Serbia dhe bashkimi me Shqipërinë.

Ai vërtetoi dëshminë e një dëshmitari të mëparshëm dhe tha se presidenti Tito duhej të dërgonte ushtrinë për të shuar trazirat.

Ai tha se kishte një komponent të fortë racist në trazirat dhe se nacionalistët shqiptarë ushtronin presion dhe dhunë ndaj popullatës joshqiptare të Kosovës. Ai tha se ky presion gradualisht u intensifikua me kalimin e kohës dhe bëri që dhjetëra mijëra joshqiptarë të ikin nga Kosova.

Në vitin 1981 rebelët shqiptarë dolën sërish në rrugë. Këto demonstrata ishin më të dhunshme. Rebelët hapën zjarr ndaj policisë, dy policë dhe nëntë rebelë u vranë. Ushtria duhej të thirrej përsëri për të shuar trazirat.

Jokanoviç dëshmoi se kjo trazirë kishte një aromë raciste edhe më të fortë se më parë. Ai tha se nacionalistët shqiptarë dogjën shtëpi joshqiptare, dogjën arat e fermerëve joshqiptarë dhe dogjën kishat ortodokse serbe.

Në vitin 1981 Jokanoviç mbante një post në qeverinë e Kosovës, dhe kështu ai ishte i informuar për disa informacione. Ai dëshmoi se synimi i nacionalistëve shqiptarë ishte një Kosovë etnikisht e pastër shqiptare e cila do të integrohej në shtetin e Shqipërisë.

Çuditërisht, z. Nice konfirmoi dëshminë e Jokanoviç për këtë pikë. Nice lexoi një pasazh nga një artikull i New York Times i vitit 1982, ku një zyrtar shqiptar në qeverinë e Kosovës tha saktësisht të njëjtën gjë për objektivat e nacionalistëve, domethënë se ata donin një Shqipëri të madhe etnikisht të pastër.

Jokanoviç dëshmoi se nevoja për një ndryshim kushtetues në Serbi ishte pranuar në të gjithë RSFJ-në e Jugosllavisë. Pas trazirave të vitit 1981 dhe në dritën e faktit se presioni dhe dhuna ndaj popullatës joshqiptare të Kosovës u rrit gjatë viteve 1980, të gjithë e kuptuan se Serbia duhej të gjente një mënyrë për të mbrojtur qytetarët e saj. Këto presione dhe dhuna bënë që dhjetëra mijëra joshqiptarë të ikin nga Kosova vetëm në vitet 1980.

Jokanoviç punoi në komisionin që hartoi tekstin e amendamenteve kushtetuese. Ky komision filloi punën në vitin 1986, dhe drejtohej nga presidenti serb Ivan Stambolic.

Me fjalë të tjera, procesi i ndryshimit të kushtetutës së Serbisë filloi tre vjet para ardhjes së Millosheviqit në pushtet. Filloi sepse kishte një konsensus në të gjithë RSFJ-në e Jugosllavisë se joshqiptarët që jetonin në Kosovë po vuanin dhe kishin nevojë për mbrojtjen e qeverisë serbe. Ky ishte obligim i Serbisë me Kushtetutë. Ndryshimet u miratuan për t'i dhënë Serbisë një mënyrë/mjet për të përmbushur detyrimet e saj ndaj qytetarëve të saj. 

Dëshmia e Jokanoviç do të vazhdojë të enjten, kur zotëri Nice të përfundojë kundër marrjën në pyetje.

Burimi : http://www.slobodan-milosevic.org/news/smorg120104.htm